Mimar Sinan'a Saygı

27 Mart 2006 Kaynak: Referans Gazetesi

Özcan Yüksek
 
Bu ülkede yeni atılan temellerde Sinan’a saygısızlık var. Yeni temelimizde Mimar Sinan, tarih, doğa, kültür, geçmiş, geçmişe saygı, sanat yok.

Biz kimiz? Bu sorunun yanıtını tarihçi mi verir, gazeteci mi verir; bu sorunun yanıtını din adamı mı verir, bilim adamı mı verir, sanatçı mı verir?

Mimar Sinan kim?

Birinci sorunun yanıtının içinde, Mimar Sinan geçer mi? Bu sorunun yanıtını gazeteciye mi söylemeli, belediye başkanına mı? Mimar Sinan kim? Bu sorunun yanıtını gençliğe mi söylemeli, yoksa yaşını başını almışa mı? Sorunun yanıtını inşaat mühendisine mi söylemeli, mimara mı, müteahhide mi söylemeli? Mimar Sinan kim? Başbakan biliyor mu? İstanbul Belediye Başkanı biliyor mu? Albayrak Yapı Grubu biliyor mu? Hatta internet sitesine Kemer Park’ın koca bir ilanını koyan Yeni Şafak gazetesi biliyor mu, biz kimiz, Mimar Sinan kim?

Kuşsuz kuş cennetleri

Türkiye’de yeni kurulmuş bazı “site”lerin ismine bakarsanız, çoğunlukla o sitenin kurulduğu yerde bir doğa ya da kültür katliamı yaşandığını görebilirsiniz.

Kemer Park da öyle bir yer. “Yeşile özlem duyanlarsa Kemer Park'ın benzersiz peyzajı karşısında mest olacaklar” şeklinde bir ifade var Kemer Park’ın tanıtım sayfasında. Oysa, site inşaatı, bölge yeşil alan statüsünden çıkarılarak yapılıyor.

İsmini aldığı kemer de Mimar Sinan’a ait.

Türkiye’de ismi kuş cenneti olan, ismi bir ağaç ya da kuş olan pek çok site vardır. Bunların çoğunluğu, yasa dışı olarak doğal alan üzerine inşa edilmiştir. Şimdi o sitelerde on binlerce kişi oturduğu için isimlerinden söz edip kimseyi huzursuz etmeye gerek yok. Kemer Park ise yapılıyor. Çünkü Mimar Sinan eseri Avasköy Sukemeri, hemen bitişiğinde yapılan toplu konut inşaatına yenik düştü.

İstanbul’un simgelerinden Süleymaniye Suyolları’na ait Mimar Sinan yapısı Avasköy Sukemeri 16 katlı blokların arasına sıkıştırılıyor. Hem de bizzat kentin imarından sorumlu büyükşehir belediyesinin izni ve katkısıyla. Albayrak Yapı Grubu, Esenler ilçesi Atışalanı mevkiindeki en az 400 yaşındaki sukemerinin sadece birkaç metre uzağına, onu tümüyle kapatacak 14 bloktan oluşan bir site inşa ediyor. 664 konut ve kapalı otopark, yüzme havuzu, alışveriş merkezi gibi tesislerden oluşması planlanan kompleksin şantiyesi, inşaatın başladığı bugünlerde bile tarihi suyoluna yaslanır durumda. Sinan’ın eseri, kuzey tarafına yerleştirilen pano ile inşası süren kompleksin nizamiyesi haline getirilmiş.

Atlas'ın yayını üzerine

1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, Atlas’ın mart sayısındaki yayınından sonra harekete geçti ve 9 Mart 2006 tarihli toplantısında İstanbul Esenler’deki sukemerini tarihi eser olarak tescilledi. Kurul inşaatın acil önlem olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İSKİ’ye de yazı gönderdi, Kültür Bakanlığı’nı bilgilendirdi. Ama bu gelişmeler mart ayı boyunca inşaatın devam etmesine engel olamadı. Sivil toplum örgütleri ve vatandaşların tüm tepkilerine rağmen hızla yükselen bloklar, inşaatın henüz ikinci ayında, tarihi sukemerini tamamen örttü.

Böyle önemli bir eserin yanı başında dev konut projesinin yapılabilmesinin nedeni, sukemerinin bugüne kadar tarihi eser tescilinin olmamasıydı. Bu boşluk -her ne kadar konut projesine onun adını verse de- müteahhit Albayrak Yapı Grubu’na eseri yasal olarak yok sayma şansı veriyordu. Çünkü tescilli bir tarihi eserin 100 metreden daha yakınına yeni bir yapı inşa edilmesi mümkün değil. Bu durum yine de inşaatçı firma ve belediyelerin sorumluluğunu azaltmıyor. Çünkü tescili olmasa da tarihi olduğu bilinen bir eser zımnen yani dolaylı olarak tescilli sayılıyor.

Bu tescili sağlamak bir yana mimar Başkan Kadir Topbaş, Ocak ayındaki törende inşaatın temelini bizzat kendisi atmış ve kemerden tek kelime bahsetmemişti. Tescilsiz bir geçmiş, yağma edilen kültür, vatan millet, örtü, himmet nutuklarıyla atılan temeller.

Temelimizde Mimar Sinan vardı. Bu ülkede yeni atılan temellerde Sinan’a saygısızlık var. Yeni temelimizde Mimar Sinan, tarih, doğa, kültür, geçmiş, geçmişe saygı, sanat yok. Temelde bu saydıklarımın eksik olması önemli değil, çimento ve çakılın içine, suyun içine bu saygısızlığın da katıştırılması ve öyle karılması asıl sorun.

Bu temel sağlam mıdır? Evler için sağlamdır tabii ki ama ya bu şehir, bu yurt? 
 

Diğer haberler